Bir lezzet kültürü pilav

Zübeyir Tokgöz

Zübeyir Tokgöz

Tüm Yazıları

Evet!

Sofralarımızı süsleyen pilavdan bahsediyorum.
Annelerimizin sofralarının vazgeçilmezi pilavdan.
Pirinçten, bulgurdan ya da şehriyeden yapılan,
Yöreden yöreye onlarca çeşidi olan pilavdan bahsediyorum.

Pilav deyip geçmeyelim lütfen.
Pilav kökeni çok eskilere dayanan bir kültür ögesidir.
Kim bilir, belki de tahılı ilk yetiştiren çiftçilerdir pilavı pişirenler.
Pilavın o kadar eski bir yemek olması beni şaşırtmaz doğrusu.

Pirinç bir Asya bitkisidir.
Çin kayıtlarına göre; Türkistan’da, Fergana Bölgesi’nde M.Ö. ikinci yüzyılda pirinç tarımı yapıldığına rastlanıyor.
Hatta
Kaşgarlı Mahmut’un önemli eseri Divan-ı Lügat-it Türk’te de pirinç “Tuturgan” ismiyle geçmektedir.
Pirincin olduğu yerde mutlaka pilav da vardır bence.
Farklı yöntemlerle pişirilmiş olsa da.

“Pirinç” sözcüğü; Farsçadır ve sarı anlamına gelir.
Kabuklu pirincin, yani çeltiğin renginden dolayı.
“pilav” ise pirincin pişiriliş yöntemidir.
Tarih boyunca kültürler arası alış-veriş hep olagelmiştir zaten.
Hele hele sürekli hareket halindeki Türk milleti için gayet doğaldır bu.
Diyeceğim o ki: pilav, kültürümüzün önemli bir parçasıdır.
“Pilav” sözcüğü her ne kadar farsça kökene sahip olsa bile.
Atalarımızın göç serüveni pirinci Anadolu’ya kadar taşımıştır.
Dolayısı ile pilavı da.
Hem de pirincin yanına, bulguru da koyarak.

Pilav, zaman içinde Anadolu’da da çeşitlenmiş yöreden yöreye.
Katılan yöresel eklentilerle zenginleşmiş.
Ege’de zeytinyağı, İç Anadolu’da tereyağı ile yapılagelmiştir.
Kimi yörede kavurmalı pilav olmuş, kimi yörede tavuklu.
Başkent'te “Ankara Tava” olmuş Kırşehir’de “Düğür pilavı.”
Siirt “Perde Pilavı”, Erzurum’un “Yumurtalı Pilav”, Tokat Yeşilyurt’un “Türkmen Pilavı.”
Saymakla bitmez, daha nice pilavlar.
Selçuklu ve Osmanlı sofralarındaki pilav çeşitleri kelimelere sığmaz zaten.
Çeşit çeşit.
Lezzet lezzet yani…

Bir de Bolu Mengen pilavı var.
Yolum Bolu’ya düşünce Hanzade Yöresel Lokantası’nda yedim.
Mustafa Ustanın Mengen pilavı tattığım en güzel pilavlardandı.
Etiyle, bademiyle, içine serpiştirilmiş sebzeleriyle lezzet cümbüşüydü adeta.
Henüz coğrafi işareti alınmamış.
Bolu Valiliği
Veya
Mengen Belediyesi hiç zaman kaybetmemeli bence.
Coğrafi işaret değerlere değer katar.