Konut gelirlerinin beyan edilmesi yazı serisi (3. Kısım)

Geçtiğimiz günlerde Konut Gelirlerinin Beyan Edilmesi Yazı Serisinin 1. Ve 2. Kısımları yayımlanmıştı. İlgili yazılarda emsal kira bedeli esası uygulaması ve istisna uygulamalarından bahsedilmişti. Bugün de konut kira geliri elde eden mükelleflerin “Konuttan elde ettiğim gelirlerden konut için ödediğim giderlerimi indirebilir miyim? Ne kadarlık tutarı gider olarak dikkatte alabilirim? Bununla ilgili olarak belli bir standart var mıdır? Ayrıca kendim ve çocuklarım için sağlık sigortası, eğitim ve sağlık harcamalarım oluyor. Bunları gider olarak dikkate alabilir miyim? Evim için kiracı tarafından gelir vergisi stopajı yapılıyor. Bunu ödeyeceğim vergiden mahsup edebilir miyim?” gibi soruların cevabını vermeye çalışacağım.

Giderlere İlişkin Hususlar

Kira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı iki farklı şekilde tespit edilebilmektedir. Bunlardan birincisi; Gerçek Gider Yönteminde genel olarak mükellef belgeleyebildiği tüm giderlerini gayrisafi hasılattan indirip, kalan tutarı beyan eder. Götürü Gider Yönteminde (hakları kiraya verenler hariç) mükellefler gerçek giderlere karşılık olmak üzere hasılatlarından %15’ini götürü olarak indirilip, kalan tutarı beyan eder. Kira geliri elde edip de konut istisnasından yararlanabilecek olan mükellefler için götürü giderin, 2024 yılı için istisna tutarı olan 33.000 TL’yi düştükten sonra bulunan tutar üzerinden hesaplanması gerekmektedir.

Ayrıca gerçek veya götürü gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için yapılır. Yani mükellefin birden çok taşınmazı var ve kirada ise, bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçemez. Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler.

Yıllık Beyannameye Dahil Edilen Gelirlerden Yapılacak İndirimler

Yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlere ilişkin indirimler Gelir Vergisi Kanunu ile diğer kanunlarda belirtilmiştir. Buna göre indirim konusu yapılabilecek bazı indirimler aşağıdaki gibidir;

1. Hayat/şahıs sigorta primleri,

2. Eğitim ve sağlık harcamaları,

3. Beyan edilecek gelirden sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar ile tamamı indirilebilecek bağış ve yardımlar,

4. Sponsorluk harcamaları,

5. Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışlar,

6. İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar,

7. Bireysel katılım yatırımcısı indirimi,

8. Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar.

Gelir vergisi matrahının tespitinde gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden yukarıda belirtilen indirimlerin yapılabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir. Genellikle bu indirimler mükellefler tarafından dikkate alınmamaktadır. İndirim şartlarının sağlanması ve beyannameden indirim yapılması mükelleflerin faydasına olacaktır.

Vergi Kesintisi (Stopaj)

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar; şahıslardan konut kiralamaları durumunda, bu kapsamda yapacakları kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi (tevkifat) yapmak zorundadırlar. Kiracı olan söz konusu kişi, kurum ve kuruluşlar, yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden %20 oranında gelir vergisi kesintisi yapacaklardır. Bu vergi kesintisi, gelecek aylara veya yıllara ait olmak üzere peşin ödenen kira bedeli üzerinden de yapılacaktır. Bu konut sahibi adına stopaj yoluyla kesilen vergiler de mükellefin yıllık gelir vergisi beyannamesinde hesaplanan vergi tutarından mahsup edilebilecektir. Örneğin mülk sahibi adına kiracının 20.000 TL stopaj kesintisi yaptığını varsayalım. Mülk sahibinin ilgili dönem hesaplanan kira geliri vergisinin de 25.000 TL olduğunu düşünelim. Bu durumda mükellef adına kiracısı ilgili konut için 20.000 TL vergiyi ödediği için mükellef bunu mahsup edecek ve kalan 5.000 TL vergiyi ödeyecektir. Stopaj yoluyla kesilen vergi, hesaplanan vergiyi aşarsa da mükellefin iade alma hakkı olacaktır.

Bugünlük yazımızın sonuna geldik, devamı 6 Mart günü yayımlanacaktır.

Konut gelirlerinin beyan edilmesi yazı serisi (1. Kısım)Güncel

Konut gelirlerinin beyan edilmesi yazı serisi (2. Kısım)Ankara