Konut gelirlerinin beyan edilmesi yazı serisi (2. Kısım)

Geçtiğimiz günlerde Konut Gelirlerinin Beyan Edilmesi Yazı Serisinin 1. Kısmı yayımlanmıştı. İlgili yazıda emsal kira bedeli esası uygulamasından bahsedilmişti. Bugün de konut kira geliri elde eden mükelleflerin “Konuttan elde ettiğim tüm geliri beyan edecek miyim? Bir istisna tutarı var mı? Eşimle ortak mülkiyetli konutum var? İstisnadan nasıl faydalanacağım?” gibi soruların cevabını vermeye çalışacağım. Yukarıdaki soruların cevabı Gelir Vergisi Kanunu’nun 21. Maddesinde yer alan “Sermaye İratlarında İstisnalar (Gayrimenkuller)” maddesinde yapılan düzenlemeler ile belirlenmiştir. Peki nedir bu istisna uygulaması ve tutarı ne kadardır?

İstisna Uygulaması

Binaların konut olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2024 yılı için 33.000 TL’si gelir vergisinden istisna edilmiştir. Konut kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna tutarının altında kira geliri elde etmeleri halinde bu gelirleri için beyanname vermesine gerek bulunmamaktadır. Örnek: Mükellef (A), 2024 yılında konutunu aylık 2.700 TL’den kiraya vermiş ve yıllık 32.400 TL kira geliri elde etmiştir. Bu durumda elde edilen hasılat, konut istisna tutarı olan 33.000 TL’nin altında olduğundan beyan edilmeyecektir. Böyle bir durum bulunması halinde mükellef tarafından dilekçe ile bildirilmesi mükellefin yararına olacaktır.

Eğer konutlardan elde edilen kira gelirleri mükellef tarafından süresinde beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 2024 yılı için belirlenen 33.000 TL’lik bu istisnadan yararlanılamaz. Ancak, idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan edilmeyen veya süresinde verilen beyannamede yer almayan konut kira gelirlerini, süresinden sonra verilen beyanname ile beyan edenler söz konusu istisnadan yararlanabileceklerdir.

Mükellef tarafından istisna tutarının yani 33.000 TL’nin üzerinde konut kira geliri elde edilmesi halinde, yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının düşülmesi gerekmektedir. Bu istisna sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkuller için geçerlidir. Ayrıca ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar(Örneğin özel muayenesinde doktor olarak faaliyet gösteren Bay(A) mesleki kazancını, ticari işletme sahibi Bay(B) ticari kazancını beyan etmek zorunda olduğu için bu 33.000 TL’lik istisnadan faydalanamaz.) ve 33.000 TL’nin üzerinde konut kira geliri elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan üçüncü gelir diliminin ücretler için geçerli olan 2024 yılı için belirlenen 870.000 TL’lik tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar. Örneğin Mükellef (B), 2024 yılında, kiraya verdiği gayrimenkullerinden 320.000 TL konut kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 480.000 TL iş yeri kira geliri ve 260.000 TL ücret geliri elde etmiştir. Mükellef (C)’nin elde etiği kira geliri için istisna uygulanıp uygulanmayacağı, 2024 yılı içerisinde elde ettiği gelir toplamının 870.000 TL’yi aşıp aşmadığına bakılarak tespit olunacaktır. Elde edilen gelir toplamı olan (320.000 + 480.000 + 260.000) 1.060.000 TL’nin 2024 yılı için belirlenen 870.000 TL tutarını aşması nedeniyle, 320.000 TL’lik konut kira gelirine ilişkin olarak 33.000 TL olan istisna tutarından faydalanılması mümkün olmayacaktır.

Bu istisnaya ilişkin bir başka husus ise konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, 2024 takvim yılı için belirlenen 33.000 TL’lik istisna tutarı her bir ortak için ayrı ayrı uygulanacaktır. Örneğin eşlerin tapuda ortak mülkiyetli olarak sahip oldukları konutlara her bir eş için 33.000 TL istisna uygulanabilecektir. Mirasın paylaşılmamış olması halinde de her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanacaktır.

Bugünlük yazımızın sonuna geldik, devamı 3 Mart günü yayımlanacaktır.

Konut gelirlerinin beyan edilmesi yazı serisi (1. Kısım)Yeni Ankara TV