Türkiye neden Birleşmiş Milletler’e şikâyet edildi?

New York'ta düzenlenen iklim zirvesine katılan 16 aktivist (eylemci) çocuk, Almanya, Fransa, Brezilya, Arjantin ve Türkiye’yi BM'e şikâyet ettiler. BM’ye gönderilen şikâyet mektubunda, bu ülkelerin Çocuk Hakları Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmedikleri iddia edildi. Mektupta, bu ülkelerin, iklim değişikliğinin ölümcül ve öngörülebilir sonuçlarını engellemek için üzerlerine düşen görevleri yerine getirmedikleri ifade edildi. Eğer bu şikâyet kabul edilir ve haklı bulunursa, BM iklim krizini çocuk hakları ihlali olarak sayacak ve 5 ülkenin iklim değişikliğiyle mücadele kapsamındaki hedeflerini gözden geçirerek, çözüm için diğer ülkelerle birlikte çalışmaları istenecek.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde kabul edilen Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin küresel olduğunu hatırlatan bu 16 genç, bahsi geçen ülkeleri “pervasızca” iklim değişikliğine sebep olarak “yaşam haklarını” korumakta başarısız olmakla suçladı. Gençlerin lideri Thunberg, dünya liderlerine hızlı bir şekilde harekete geçme çağrısı yaptı ve "Sizi izliyor olacağız" diye konuştu.

BM Genel Sekreteri zirvenin açılışında yaptığı konuşmada “Doğa kızgın. Doğayı kandırabileceğimizi düşünerek kendimizi kandırıyoruz. Doğa her zaman intikamını alır ve tüm dünyada da öfkeyle karşılık veriyor” ifadelerini kullandı.

BM Genel Sekreteri “Her şeyin bir bedeli var. Ama en büyük bedel hiçbir şey yapmamak. En büyük bedel ölmek üzere olan yakıt endüstrisine maddi destek vermek, daha çok sayıda termik santral inşa etmek ve gün gibi ortada olan şu gerçeği inkar etmek: Derin bir iklim çukurunun içindeyiz ve bu çukurun içinden çıkmak için önce çukuru kazmaya son vermemiz lazım” diye konuştu.

Küresel Karbon Atlası (Dünyadaki karbondioksit emisyonunu takip eden uluslararası bir platform) verilerine göre, küresel iklim değişikliğinden en fazla sorumlu ülkeler arasında Çin ilk sırada yer alıyor. Dünyadaki karbondioksit emisyonunun yüzde 27'sinden sorumlu olan Çin'i % 14,6 ile ABD, % 6,8 ile Hindistan, % 4,7 ile Rusya ve % 3,3 ile Japonya takip ediyor. Birleşmiş Milletlere şikâyet edilen ülkeler arasında atmosfere en fazla sera gazı salan bu ülkeler yok. Çünkü bu ülkeler BM sözleşmesinin 2014 tarihli ek protokolünü imzalayan ülkeler arasında değil.

Şikâyet edilen Türkiye, Almanya, Arjantin, Brezilya ve Fransa ise bu protokolü imzalayan ülkeler içinde. Türkiye bu sözleşmeyi yaklaşık 30 yıl önce imzalayarak çocuk hakları konusundaki yükümlülüklerini kabul etmişti. Türkiye, ayrıca çocuklara bireysel başvuru hakkı tanıyan ek protokole imza atan ülkeler arasında bulunuyor.

Türkiye dünyadaki toplam karbondioksit salınımının yaklaşık yüzde 1'inden sorumlu tutulmaktadır. Türkiye'nin Paris Anlaşması'nı imzalamasına rağmen hâlâ uygulamaya koymamış olması ve kabul edilebilir emisyon hedefi ilan etmemesi konularında eleştiri almaktadır. Bunun yanında Ülkemiz 2030'a kadar kömür kaynaklı enerji üretimini durdurmayı planlamak yerine kömürlü termik santrallerini ciddi oranda artırmayı planlaması da eleştiriler arasında yer almaktadır.

Türkiye’nin gündemi bu günlerde sınırlarımızdaki ve ekonomimizdeki olumsuz gelişmeler sebebiyle çok yoğun. Sınır ötesi harekâta katılacak olan tüm askerlerimize kolaylıklar ve başarılar diliyorum. Rabbim yardımcıları olsun. Dualarımızı eksik etmeyelim.

Çevre ile ilgili eleştirilen konularında ihmal edilmemesi gerektiğine inanıyorum.