Kurt üzümü-goji berry-mutluluk meyvesi

Dr. Mevlüt Şahin

Dr. Mevlüt Şahin

Tüm Yazıları

Kurt üzümü (Goji Berry), özellikle Çin’de 2000 yıldan fazladır geleneksel tıp ve gıda alanında kullanılmaktadır. Kuvvet verici olduğu ve ömrü uzattığı gerekçesiyle bu bölgede yaşayanlarca “mutluluk meyvesi” olarak adlandırılmaktadır. Sağlık ve sağlıklı beslenme bakımından meyvesi, arıcılıkta polen ve nektar kaynağı olması bakımından çiçeği, çay olarak kullanılabilen yaprağı ve geliştirilebilir kimyasal içeriği ile de kozmetik sanayiinde önemli yeri bulunmaktadır.

ORAC (Oksijen Radikal Absorbans Kapasitesi), besinlerin antioksidan seviyesini ifade eder. ORAC seviyesi yüksek olan besinler hücre ve hücre bileşenlerini oksidatif hasarlara karşı korur. Kurt üzümünün ORAC değeri 30.100 iken, bu değere en yakın narın 10.100, yaban mersininin 4.000, kuru eriğin 5.700, kuru eriğin 2.800, böğürtlenin de 2.500 ORAC değeri vardır. Kurt üzümü son yıllarda sağlıklı beslenme ve yaşlanmayı geciktirici olarak batı ülkelerinde bulunan marketlerde geniş yer ve alıcı bulmaktadır.

Kurt üzümünün Alzheimer hastalığında sinirlerin bozulmasını engelleyici bir tesire sahip olduğu belirtilmiştir. Asya’da bilinen en iyi beyin güçlendiricidir. Birçok bilimsel araştırmada kurt üzümünün görüş kaybını engellediği belirlenmiştir.

Kurt üzümü portakaldan yaklaşık 3 kat daha fazla C vitamini ve havuçtan daha fazla beta-karoten içerir. Kolesterol seviyelerini düşüren beta-sitosterol maddesi içerir. Kurt üzümünün hücre yenilenmesini hızlandırması sebebiyle, yaşlanmayı önleyici tesiri vardır. İçeriğinde Germanyum iz elementi bulunduğundan, 1983 yılından beri bazı kanser ve AIDS hastalığının tedavisinde bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi maksadıyla kullanılmaktadır.

Kurt Üzümü bir protein deposudur. 19 ayrı aminoasit, % 13 protein, yüksek değerde betakaroten, 21 iz minerali, çinko, demir, fosfor, B-complex, %8 E vitamini, Zeaxanthin, Germanyum, carotenoids, Beta Sitosterol, Cyperone, Solavetivone, Physalin, Betaine içerir.

Bilimsel araştırma sonuçlarına dayanarak Kurt üzümünün yukarıda kısaca yazdığım faydaları yanında olası bazı yan tesirleri de olabilir.

Warfarin gibi kan kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlarla alındığında yan etkilere sebep olabilir. Diyabet ilaçları kullanan kişiler kurt üzümünü fazla tüketirlerse, vücudun kan basıncı seviyesini olumsuz etkileyebilir ve hipertansiyona sebep olabilir.

Polen alerjisi olan kişilerde hırıltı, hapşırma, kaşıntı, burun tıkanıklığı ve gözlerde kaşıntı gibi sağlık problemlerine sebep olabilir.

Aşırı şekilde tüketimi enerji seviyesini arttırdığı için konsantrasyon bozukluğu, hiperaktiflik ve huzursuzluk gibi problemlerle baş dönmesi, sindirim sisteminde hazımsızlık, bulantı, kusma göz rahatsızlığı, uykusuzluk, bulanık görme gibi olumsuz etkilere sebep olabilir. Yetişkinler için günlük 1 avuç (20-30 gram) tüketilmesi tavsiye edilir.

Ülkemizin her bölgesinde, 800-2000 metre rakım arasında sahil bölgelerinin dışında kalan yerlerde yetiştirilebilir. Kurt üzümü yetiştirmek oldukça kolaydır. Düşük sıcaklık ve kuraklık gibi çevresel unsurlara karşı oldukça dayanıklı bir bitkidir. Zayıf kumlu topraktan ağır killi topraklara, alkali topraktan asidik topraklara kadar hemen hemen her tip toprağa kolay adapte olabilir. Bitki boyutu (1.5-2 m) düzenli budamalarla kontrol altına alınarak daha çok meyve verimi alınabilir. Birbirinden farklı 3 türü bulunmaktadır. Kökleri toprağın derinliklerine inebilmektedir. Örneğin 5 yaşındaki bir ağacın kökleri 15 metre derinliklere kadar inebilmektedir. Bazı ülkelerde taban patlatma amacıyla da kullanılmaktadır.

Kurt üzümü meyve hasadı Haziran ayında başlayıp, Ekim hatta bazı bölgelerde Kasım ayına kadar sürer. Aynı dalda hem çiçek, hem ham meyve hem de olgun meyve vardır.

Bir dekardan alınabilecek meyve miktarı ağaçların yaşı, dikim sıklığı, bahçe ve ağaç bakımı, güneşlenme miktarı ve süresi, toprağın besin ve mineral madde içeriği ve sulama miktarı ve sayısına göre değişmekle birlikte, 5 yaşındaki bahçeden ortalama 400 kg kuru meyve alınabilmektedir. Kurutularak meyveleri saklanmaktadır. Yaklaşık 4 kg kurt üzümünden 1 kg kuru meyve elde edilebilmektedir.

Sözleşmeli dikim yapıldığı zaman elde edilen ürünleri alma garantisi veren firmalarda bulunmaktadır. Kurt üzümünün Ülkemiz ekonomisi ve insan sağlığı için önemli bir gelecek vadettiği açıkça görülmektedir.