Gümrük vergileri ve tarım

Dr. Mevlüt Şahin

Dr. Mevlüt Şahin

Tüm Yazıları

Yaklaşık beş bin yıllık bir geçmişi olan uluslararası ticari ilişkiler, serbestlik ile korumacılık arasında gidip geldiği bir sürece tanıklık etmiştir. Eskiçağlardan günümüze kadar belirli bir medeniyet düzeyine erişen tüm toplumlarda gümrük vergilerinin uygulandığına dair tarihi kayıtlar bulunmaktadır. Gümrük vergileri ile ilgili ilk kayıtlar Efes Gümrük Yasası Yazıtlarında karşımıza çıkmaktadır. Bugün orijinal metni Efes Müzesi’nde muhafaza edilen bu yazıt, en azından M.Ö. I. yüzyıldan itibaren, gümrük vergisi hakkında Anadolu’da uygulanan ilk vergi kanunlarını ortaya koyması bakımından önemlidir.

Tarım stratejik konumundan dolayı, dünyadaki tüm insanlar için önemini korumaktadır. Tarımsal üretimin doğa koşullarına doğrudan bağımlılığı, fiyat teşekkülü, pazarlama konusunda karşılaştığı sorunların çözümünün zor olması, dünyanın her tarafında devletin tarım sektörüne müdahalesini zorunlu kılmıştır. Gelişmiş ülkelerde tarım kesimine müdahalenin temel amacı tarım piyasalarında istikrarı sağlayıp çiftçilere belirli bir gelir düzeyini güvence altına almak iken, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde müdahale her şeyden önce tarımsal gelişmeyi sağlayarak üretim artışı gerçekleştirmeye yöneliktir.

25 Nisan 2023 tarihli Resmi Gazete’de yer alan 7167 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile gıda ürünlerine ilişkin olarak ithalat rejimi kararı kapsamında gümrük vergisi oranlarında düzenleme yapıldı. Karar ile 1 Mayıs 30 Nisan tarihleri arasında buğday, arpa ve mısır ithalatında gümrük vergisi yüzde 130’a yükseltildi.

Yapılan her ithalat, yerli üretime zarar vermektedir. Bu kararın alınmasını üretici açısından olumlu buluyorum. Ancak girdi maliyetleri maalesef ülkemizde hala çok yüksek olduğundan tarım ürünlerinde iç piyasada aşırı fiyat artışları meydana gelmektedir. Bu durumdan da tüketiciler olumsuz etkilenmektedir. Bu kısır döngüyü kırmak için tarım ürünlerinden elde edilen verim, modern tarım uygulamaları ile yükseltilmelidir. Aynı zamanda da mutlaka girdi maliyetleri düşürülmelidir.

14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra kurulacak hükümetten beklentimiz bu kısır döngüyü kırarak, tarımsal ürünlerde verimliliği arttıracak uygulamaları hayata geçirmeleridir. Girdi maliyetlerinde temel unsur olan, gübre, ilaç, tohum, mazot ve enerji maliyetlerini düşürerek gümrük vergileri ile fiyatları kontrol etmeye çalışmak yerine, dünya ile rekabet edebilecek tarım ürünleri üretimini yapabilen bir Türkiye hayalimizi gerçekleştirmeleridir.