Çiftlikten Çatala ve Biyoçeşitlilik

Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında hazırlanan Çiftlikten Çatala ve Biyoçeşitlilik Stratejileri, Avrupa Komisyonu tarafından 20 Mayıs 2020 tarihinde kabul edilmiştir. Açıklanan stratejilerle sürdürülebilir gıda sisteminin oluşturulması, doğanın korunması ve doğa üzerinde oluşturulan tahribatın giderilmesi hedeflenmektedir. Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde kabul edilen, Çiftlikten Çatala Stratejisinde; Avrupa’yı 2050 yılına kadar karbon nötr bir kıta haline getirmek hedeflemektedir.

İklim değişikliği, son yıllarda dünyanın karşı karşıya olduğu en büyük tehditlerden biri haline gelmiştir. Fosil yakıtların yanması, endüstriyel faaliyetler ve ormansızlaşma gibi etkenler, atmosfere salınan karbondioksit (CO₂) miktarını artırarak bu tehdidi tetiklemektedir. Daha önce bu sütunlardan sizlere yazdığım “Avrupa Yeşil Mutabakatı” ve bu mutabakat çerçevesinde uygulamaya konulan “Çiftlikten Çatala Biyoçeşitlilik” stratejilerinde temel amaç atmosfere salınan karbondioksit miktarını mümkün olduğu kadar azaltmak hatta sıfıra indirebilmektir.

Sürdürülebilir gıda sisteminin oluşturulması ve karbon salınımının sıfıra indirilebilmesi için yapılması planlanan çalışmaları kısaca okuyucularım için özetlemek isterim.

1. 2030 yılına kadar tarım ilaçlarının kullanımı %50 oranında azaltılması hedeflenmektedir.
2. Tarımda kullanılan gübre kullanımı 2030’a kadar %20 oranında azaltılması planlanmaktadır.
3. 2030 yılına kadar AB tarım arazilerinin %25’inde organik tarım yapılması planlanmaktadır.
4. Kişi başına gıda atıkları 2030 yılına kadar yarıya indirilmesi planlanmaktadır.
5. Hurma yağı, sığır eti, mobilya, çikolata, soya, kahve, kakao, kereste ve kauçuk gibi ürünlerin AB pazarına girişi için ormansızlaşmaya sebep olmadıklarının ispat edilmesi istenecektir.

Biyoçeşitlilik Stratejisi kapsamında ise, AB ‘de 2030 yılına kadar tarım alanlarının en az %10'unun yüksek biyoçeşitliliğe sahip alanlar olması, en az üç milyar yeni ağaç dikilmesi, istilacı yabancı türler tarafından tehdit edilen türlerinin sayısının %50 oranında azaltılması, AB'nin kara ve deniz alanlarının asgaride %30'unun yasal olarak korunması ve ekolojik koridorların birbirine bağlanması gibi somut hedeflerin gerçekleştirilmesi planlanmıştır.

AB’nin Çataldan Çiftliğe Stratejisi, 2030’a kadar organik tarım alanlarının üç kat artmasını, yani AB’deki tarım arazilerinin % 25’ininin bu alanlarda kullanılmasını hedefliyor. Stratejide; organik gıda pazarının büyümeye devam edeceği ve organik tarımın daha fazla teşvik edilmesi gerektiği belirtiliyor. Aynı zamanda organik tarımın biyoçeşitlilik üzerinde olumlu etkisi olduğu, istihdam imkânları oluşturduğu ve genç çiftçileri cezbettiği ifade ediliyor.

AB ülkeleri ile beraber ülkemizde Çiftlikten Çatala Stratejilerinin uygulama kapsamı içinde bulunmaktadır. Sürdürülebilir uygulamaları ve Çiftlikten Çatala ve Biyoçeşitlilik kapsamı içinde yapılması planlanan çalışmaları desteklemek adına, Tarım ve Orman Bakanlığının, Araştırma Enstitülerinin ve Üniversitelerin, organik tarım, hassas tarım, tarımsal ekoloji, tarımsal ormancılık ve karbon çiftçiliği gibi uygulamaları desteklemek ve geliştirmek için araştırmalar yapmaları önem arz etmektedir.