Ağaç kabuklarında oluşan yosun ve likenler zararlımı?

Ağaçların kabukları üzerinde zaman zaman yosunlar ve likenler yaşam alanı bularak çoğalabilmektedirler. Yosunlar basit yapılı küçük bitkilerdir. Ayrıca iletken damarları, çiçekleri ve tohumları yoktur. Yosunların bünyesinde klorofil bulunduğu için fotosentez yaparak kendi kendilerine yaşamlarını sürdürebilmektedirler. Yosunlar için nemli bir yaşam alanı şarttır çünkü bunlar damarsız bitkilerdir, yani topraktan veya bitki kabuğundan su almak için bir damar ve kök ağına sahip değillerdir. Yağmurlu ve nemli günlerde çevreden su alarak ihtiyaçlarını karşılarlar. Yeterince ıslak olan neredeyse her yerde yosunlar büyüyebilir.

Ağaçların yosun tutmasında en önemli etkenlerden birisi çevresel koşullardır. Bu koşullar arasında nem, sıcaklık, ışık ve hava akımı gibi faktörler yer almaktadır. Asidik topraklar, yosunların büyümesini teşvik eder. Hastalıklı veya zayıf ağaçlar, yosunların daha kolay yerleşmesine neden olur. Ağaçların genel sağlığını etkileyen stres faktörleri, yosunların gelişimini teşvik edebilir. Yosunlar, bazı zararlı mikroorganizmaların ve mantarların yaşam alanı haline gelebilir; bu da ağaç sağlığına zarar verebilir. Yosunların genel anlamda ağaçlara zararı yoktur. Çünkü yosunlar fotosentez yapabildikleri için kendi besinlerini kendileri karşılayabilmektedirler. Eğer ağacın tamamına yakını yosunlarla kaplandıysa yosun çözücü ilaç uygulamaları yapılarak yosunlar temizlenebilir. Ya da elle veya fırça kullanılarak temizliği yapılabilir.

Likenleri ağaçlarda büyüyen gri, yeşil veya hatta sarı yosun benzeri maddelere verilen isimdir diye tanımlayabiliriz. Likenler basit bir canlı olmayıp, iki ayrı canlının yani alg ve mantarların bir araya gelmesi ve bir birlik meydana getirmesi ile ortaya çıkan birleşik, karmaşık canlılardır. Likenler yosunlara benzer özellik gösterebilirler. Ancak yosunlar ağaçların gölgeli yerlerinde, likenler ise güneş alan taraflarında bulunurlar.

Likenler bir bitki olmadığı için kökleri yoktur; araç kabuklarının içine girmek yerine kabuk yüzeyine tutunurlar. Başka bir deyişle likenler ağaçlara zarar vermezler.

Likenlerin varlığı hava kalitesinin göstergesidir. Likenler yalnızca hava kalitesi temiz olduğunda gelişir. Likenler tek başlarına fotosentez yapamazlar. Beraber yaşadıkları algler ve siyanobakterilerin yaptığı fotosentez ürünlerinden yararlanırlar. Hem yosunlar hem de likenler havadaki karbondioksit ve diğer zararlı gazları emerek havayı temizlerler.

Likenler, polisakkaritler, yağlar, fenolik bileşikler, enzimler ve vitaminler açısından zengin olduğundan, insan ve hayvan gıdası olarak kullanılabilir. Ayrıca likenler, boya yapımında, giyimde, dekorasyonda ve hatta antibiyotik yapımında kullanılmaktadırlar.

Likenlerde ağaçları çok fazla sararsa, yosun mücadelesinde kullanılan yöntemler kullanılarak likenlerinde temizliği yapılabilir.