Siber zorbalık

Günümüzde internet kullanımı hayatımızın ayrılmaz bir parçası hâline gelmiştir. İnternet; bilgiye erişimi kolaylaştırmak, kişiler arası ilişkilerin sıklığını artırmak, alışverişi kolaylaştırmak, eğitim desteği sağlamak ve eğlenmek için etkili bir araçtır. Bu faydalarının yanı sıra internet kullanımı günümüzde birçok bireyin maruz kaldığı olumsuz davranışlara yeni bir boyut kazandırmıştır: siber zorbalık.

Zorbalık, savunmasız bireylere sürekli şekilde yönlendirilen, saldırganlık içeren davranış örüntülerinin tümüdür. Bir davranışın zorbalık sınıfında yer alabilmesi için davranışın zarar verme hedefinde olması, tekrarlıyor olması ve iletişim gerçekleşen kişiler arasında güç dengesizliğinin olması gerekmektedir. Siber zorbalık ise geleneksel zorbalığın, dijital araçlarla gerçekleştirilmesidir.

Siber zorbalık genellikle şaka yapmak, eğlenmek, birinin duygularını incitmek veya intikam almak amacıyla yapılır.

Siber zorbalık olarak değerlendirilebilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Bir kimse için hakaret ve tehdit içeren içerikler yayımlamak
• Bir kimsenin izinsiz ve uygunsuz görüntülerini yayımlamak
• Bir kimsenin izinsiz özel ve mahrem bilgilerini yayımlamak
• Bir kimse hakkında asılsız haberler yaratmak ve yaymak
• Bir kimsenin kimliğine bürünüp onun adına uygunsuz davranışlarda bulunmak

Siber zorbalık mağdurları genellikle endişe, hayal kırıklığı, umutsuzluk, öfke ve yalnızlık duyguları yaşarlar. Siber zorbalığa uğrayan ve deneyimleri hakkında konuşmayan birçok çocuk ve genç, kendilerine inanılacağını veya bir yetişkinin bu konuda bir şeyler yapabileceğini düşünmez, bu nedenle bu konuda konuşmak istemediklerini dile getirirler.

Günümüzdeki siber zorbalığın yoğunluğu ve sıklığı göz önüne alındığında, ailelerin siber zorbalığın ne olduğu ve nasıl önlenebileceği konusunda fikir edinmeleri faydalı olacaktır. Bilgisayarı oturma odasına yerleştirmek, çocukların hangi web sitelerini ziyaret edebileceğine karar vermek, internet kullanımına zaman sınırı koymak, çocukların girdiği web sitelerini sık sık kontrol etmek ve koruyucu filtreler kullanmak aileler tarafından kullanılan en yaygın yöntemler olarak değerlendirilmiştir.

Bilinçli internet kullanımı konusunda çocuğa rehber olunması ve siber zorbalık gibi istenmeyen durumlarda başvurulabilecek kaynaklar ve kişilerle ilgili gerekli bilgilerin verilmesi çocuğun güvenliği arttıracaktır. Alanyazında yapılan araştırmalarda ebeveynlerin ilgi ve denetiminin, siber zorbalık içerisinde kurban veya zorba olma durumunu azalttığı görülmüştür. Anne ve babaların çocukları ile yapıcı ve güvenli bir ilişki kurması bu hususta önemlidir. Böylece herhangi bir problem durumunda çocuklarının ebeveynlerinden yardım istemesini kolaylaştıracaktır. Anne babaların çocuklarının öz saygılarını nasıl güçlendireceği ve kendilerini sağlıklı bir şekilde nasıl ifade edebilecekleri ile ilgili rehber olmaları siber zorba ve kurban olma ihtimallerini azaltacaktır.