Bireysel farklılıklara saygı

Bireysel özellikler, insanları birbirinden ayıran, onları “kendi” yapan özellikleridir. Bunlar; yaş, cinsiyet, etnik köken, dini ve siyasi düşünce gibi çeşitli farklılıkları kapsamaktadır. Bu farklılıkların bir kısmı doğuştan kazanılırken bir kısmı da sonradan edinilmektedir. Toplumsal yaşamda refah düzeyini arttırmak, daha hoşgörülü ve saygılı bir ortam oluşturmak için bireylerin bu farklılıkları tanımaları ve bunlara karşı duyarlı olmaları gerekmektedir.

Bireysel özellikler üçe ayrılır;

• Fiziksel Özellikler

• Duygusal Özellikler

• Zihinsel Özellikler

Bireylerin özellikler açısından birbirlerinden farklı olmaları gayet doğaldır. Bu farklılıkların kaynağı hakkında yeterli bilgiye sahip olunmadığı takdirde ön yargılar meydana gelir. Farklılıkları fark etme, bireyin önce kendisini daha sonra çevresindeki kişileri tanıması ile başlar. Birey kendi özelliklerini tanımaya başladıkça diğerlerinden hangi açılardan farklı olduğunu ve bu farklılıkların kendisine ne kazandırıp ne kaybettireceğinin farkına varır. Bireyin kendi özelliklerini iyi bir şekilde tanıması, kendine olan özgüvenini arttırır ve toplumsallaşmasını kolaylaştırır.

Farklılıklara Saygı, her farklılığı doğal kabul edip sadece insan olduğu için insana saygı duymaktır. Çünkü insan saygıyı hak eden bir varlıktır. Saygı herhangi birini değerli bir varlık olarak hissettirmek ve onun ihtiyaçlarına karşı duyarlı olabilmektir. Saygı, insanlar arasındaki ilişkileri sağlamlaştırır ve bireyler arasında olumlu bir bağ oluşturur.

Ebeveynler bilinçli ya da bilinçsiz olarak çocukların kendi kalıplaşmış tutumlarını aktarırlar. Bazen de farklı gruplara karşı gösterdikleri davranışlar çocuklar tarafından örnek alınır.

İnsanlar arasındaki bazı farklılıklar önyargılar nedeniyle ayrımcı tutumlara dönüşebilmektedir. Bu durumda insanlar arasında anlaşmazlıklara ve çatışmalara neden olmaktadır. Çocuklar küçük yaşlarda etrafındaki önemli kişilerin farklılıklara karşı taşıdıkları önyargıları kendisi de kabul eder. Bu önyargılar zamanla bireyleri ya da grupları çeşitli özelliklerinden dolayı dışlama ya da üstün tutmaya yani ayrımcılığa kadar gidebilir. Bu önyargılarla mücadelenin en etkili yolu çocuğun eğitim sürecinde farklılıklara saygı eğitimi almasıdır.

Farklı cinsiyete, farklı görünene, farklı aile yapısındakilere, karşı ve bedensel ve zihinsel yetersizliğe karşı tutum ve davranışları olumlu bir yönlendirmenin temel yolu “Saygı” çerçevesinde hareket etmektir.

Farklılıklara değer vermeliyiz. Çocukların benzerlik ve farklılıkları keşfetmesini sağlamalıyız. Öğrencilerin kendilerinin ve diğerlerinin fiziksel özelliklerini tanımasını, benzerlik ve farklılıkları keşfetmesini ve bu konudaki çeşitliliği anlamasını sağlamalıyız. Güzel dış görünüşün iyilikle, kötü dış görünüşün çirkinlikle bağlantısının olmadığını fark ettirecek etkinlikler planlamalıyız.

Benzerlikleri vurgulayarak yola çıkmak çoğu kez çocukların empati kurmasını kolaylaştırır. “Ötekinin” benzer yönleri, çocuklara cazip gelebilir ve onlarda öğrenme merakı uyandırabilir.