Borderline kişilik bozukluğu nedir?

BPD, genellikle genç yaşlarda başlar ve kişinin hayat boyu devam edebilir. BPD’li bireyler, duygusal olarak aşırı hassas olabilir, kendiliklerinde belirsizlikler yaşar, ani ruh hali değişimleri ve derin depresyon veya öfke patlamaları yaşayabilirler.

BPD’NİN TEMEL ÖZELLİKLERİ:

Borderline kişilik bozukluğu, aşağıdaki belirtilerle kendini gösterebilir:

Duygusal Dengesizlik: BPD'li kişiler, duygusal olarak çok hızlı bir şekilde uç bir duygudan diğerine geçebilirler. Örneğin, aniden aşırı neşeli olabilirken bir anda derin bir üzüntüye düşebilirler. Bu duygusal dalgalanmalar, genellikle kişisel ilişkilerde belirginleşir.
İlişkilerde İdealizasyon ve Devalüasyon: BPD'li bireyler, başkalarını genellikle ya mükemmel ya da tamamen kötü olarak görürler. Bir kişiyi aşırı şekilde idealize edebilir, ona yüksek bir değer atfedebilirken, aynı kişiyi bir hata veya hayal kırıklığı sonucu hemen değersizleştirebilirler. Bu durum, ilişkilerde karmaşaya ve sık sık ayrılıklara neden olabilir.
Kendilik Hissinde Belirsizlik: BPD’li bireyler, kim olduklarını anlamada zorluk yaşayabilirler. Kendilik algıları sık sık değişebilir, hayatları boyunca ne yapmak istediklerine dair kesin bir yön duygusu bulamayabilirler.
İntihar Düşünceleri ve Kendine Zarar Verme Davranışları: BPD’li bireyler, duygusal acıyı yönetmekte zorlandıkları için intihar düşünceleri veya kendine zarar verme davranışları sergileyebilirler. Bu davranışlar, duygusal acıyı geçici olarak dindirmeye yönelik bir yöntem olabilir.
Bozulmuş Yalnızlık Hissi ve Terk Edilme Korkusu: BPD'li bireyler, terk edilme korkusu yaşarlar ve bu korku, onların başkalarıyla ilişkilerini yönlendirmelerini etkileyebilir. Bazen bu korku, ani ve dürtüsel hareketlere (örneğin, ilişkileri aniden bitirme veya koparma) yol açabilir.
Dürtüsellik ve Riskli Davranışlar: BPD'li kişiler, dürtüsel hareketler yapabilirler. Bu, aşırı harcama, madde kullanımı, tehlikeli cinsel davranışlar veya aşırı yemek yeme gibi davranışlar olabilir. Bu tür davranışlar, anlık duygusal rahatlama sağlasa da, uzun vadede olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Kronik Boşluk Hissi: BPD'li kişiler sıklıkla hayatlarında bir boşluk hissiyle karşı karşıya kalırlar. Kendilerini sürekli olarak eksik, yetersiz veya kaybolmuş hissedebilirler.

BPD’NİN NEDENLERİ

BPD'nin kesin bir nedeni yoktur, ancak genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin birleşimi, bu bozukluğun gelişimine katkı sağlayabilir:

Genetik Faktörler: Ailede BPD veya diğer kişilik bozuklukları olan bireylerin çocuklarında BPD riski daha yüksektir.
Beyin Kimyası ve Biyolojik Faktörler: Beyindeki bazı kimyasal dengesizlikler, duygusal düzenlemeyi etkileyebilir. Özellikle serotonin düzeylerindeki dengesizlikler, BPD ile ilişkilendirilen bir bulgu olabilir.
Çevresel Faktörler: Çocuklukta yaşanan travmalar, kötü muamele, istismar, ihmal veya aile içindeki karmaşık ilişkiler BPD gelişimine zemin hazırlayabilir.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ

BPD tedavi edilebilir, ancak genellikle uzun süreli bir süreçtir. Tedavi genellikle terapötik müdahalelerle yapılır. İşte yaygın tedavi yöntemleri:

Diyalektik Davranış Terapisi (DBT): DBT, BPD için özel olarak geliştirilmiş bir terapötik yaklaşımdır. Bu terapi, duygusal düzenlemeyi öğrenmek, sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmek ve kişiler arası ilişkilerde daha sağlıklı kalmak için bireylere yardımcı olur. DBT, kabul ve değişim arasında bir denge kurmayı amaçlar.
Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT): CBT, kişilerin düşünce biçimlerini ve davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olur. BPD’li bireylerde, olumsuz ve yanlış düşünce kalıplarını düzeltmek, dürtüselliklerini yönetmelerine yardımcı olabilir.
İlaç Tedavisi: BPD'nin tedavisinde ilaçlar genellikle yardımcı olabilir. Antidepresanlar, anksiyolitikler veya antipsikotik ilaçlar, duygusal dengesizlikleri yönetmek ve ruh hali değişimlerini hafifletmek için kullanılabilir. Ancak ilaçlar, terapi ile birlikte daha etkili olur.
Destek Grupları ve Aile Terapisi: BPD'li bireyler için destek grupları ve aile terapisi de faydalı olabilir. Bu gruplar, kişilerin kendilerini yalnız hissetmemelerine ve tedavi sürecini daha kolay atlatmalarına yardımcı olabilir.

Borderline kişilik bozukluğu, genellikle zorlayıcı ve karmaşık bir durumdur, ancak tedavi edilebilir. Uygun terapi ve destekle, BPD'li bireyler duygusal dengeyi sağlama, sağlıklı ilişkiler kurma ve yaşam kalitelerini artırma konusunda büyük ilerleme kaydedebilirler. Eğer BPD ile ilgili bir sorunuz ya da kaygınız varsa, profesyonel bir psikolog veya psikiyatristle görüşmek faydalı olacaktır.