Tomris Uyar kimdir?

15 Mart 1941’de İstanbul’da, Tomris Gedik adıyla dünyaya geldi. Hukukçu ama bir o kadar da edebiyata düşkün bir ailenin kızıydı. Çocukken annesinin edebiyat uğraşlarını verdiği antika masaya aşkla bakan Tomris, Arnavutköy Kız Koleji’nde okurken edebiyatla daha da yakınlaştı.

Okul gazetesinin başyazarı olan Tomris, ilk öykülerini de bu dönemde yazmaya başlamıştı. Kalbini çalarak ilk evliliğini yapacağı Ülkü Tamer’le de bu yıllarda tanıştı. Üniversite hayatını gazetecilik bölümüne giderek taçlandırırken tek isteği, tüm ömrünü yazı yazarak geçirmekti.

ÇEVİRMEN KİMLİĞİ VE ÖYKÜCÜLÜĞÜ

Üniversiteden sonra edebiyat dünyasının kapısını ilk defa yaptığı çevirilerle aralar. Çeviri yapmak için yabancı dil bilmenin yeterli olduğunu zanneden geniş bir kitlenin varlığına rağmen, ustalıkla yaptığı çevirilerle, bu işin ne büyük maharet istediğini gösterir. Yalnızca çevirdiği metinlere değil, yazarın hayatı ve edebi üslubu üzerine de etraflıca çalışır. Metindeki cümleleri hangi nedenle yazdığı, bir kelimeyi, hangi kelimeyle çevirmeyi yeğleyeceği üzerine kafa yorar. Zira, Uyar’a göre çeviri meselesinde esas olan yabancı kelimeyi ifade edebilecek doğru kelimeyi bulmak değil, “yazarın sesini keşfetmektir”. Her ne kadar verdiği röportajlarda, çevirinin öykü yazmadan önce dili doğru kullanmak adına bir pratik olduğunu ima etse de onun çevirileri böyle titiz bir çalışmanın ürünü olur. Virginia Woolf’u, Lewis Carroll’ı, Julio Cortazar’ı, Scott Fitzgerald’ı, Agatha Christie’yi ve daha nice büyük yazarı Türkçeye en iyi çevirenlerdendir.

Çevirmen kimliğinin yanı sıra Türk edebiyatının ses getirmiş yazarlarından biridir Tomris Uyar. 1970’li yıllarda öykücülüğün yükselişe geçtiği dönemin en parlak yazarlarındandır. Öykücülüğün roman yazmadan önceki ara durak olduğuna inanıldığı bir dönemde başından sonuna kadar öykü türüne sadık kalarak türün hakkını verir.

Metinlerinde kullandığı dil oldukça yalındır. Dolaylamalara başvurmadan anlatısını ustalıkla inşa eder. Ancak bu yalın görünen anlatının ardında insanlığa dair büyük saptamalar, hayata dair anlamlar gizlidir.

ÖZEL HAYATI

Ülkü Tamer ve Turgut Uyar ile olan evliliği, Cemal Süreya ile olan ilişkisi, Edip Cansever’in platonik hayranlığı, kendisine ithaf edilerek yazılan şiirler, yarım kalmış aşkların ukdesiyle beslenen sözler onun adıyla birlikte anılır olmuştur.

TOMRİS UYAR’IN ESERLERİ

1971: İpek ve Bakır
1973: Ödeşmeler
1975: Dizboyu Papatyalar
1976: Gündökümü
1979: Yürekte Bukağı
1981: Yaz Düşleri/Düş Kışları
1981: Sesler, Yüzler, Sokaklar
1983: Gecegezen Kızlar
1984: Büyük Saat
1985: Rus Ruleti- Dön Geri Bak
1985: Günlerin Tortusu 1980 - 1984, günce
1986: Yaza Yolculuk
1989: Babayasaları, Anasözleri
1989: Yazılı Günler 1985 - 1988, günce
1990: Sekizinci Günah
1992: Otuzların Kadını
1992: İki Yaka İki Uç
1995: Tanışma Günleri, Anları, günce
1997: Aramızdaki Şey
2000: İstanbul'da Zaman
2003: Gündökümü I - II

ALDIĞI ÖDÜLLER

1980 - Sait Faik Hikâye Armağanı (Yürekte Bukağı ile)
1987 - Sait Faik Hikâye Armağanı (Yaza Yolculuk ile)
2002 - Sedat Simavi Edebiyat Ödülü (Güzel Yazı Defteri ile)