Oruç fidyesi nedir?

ORUÇ FİDYESİ NEDİR?

Oruç ibadetini eksik yerine getiren ya da herhangi bir sebepten dolayı orucunu tutamayan kişiler oruç fidyesi bağışında bulunurlar. Oruç fidyesi genel olarak Raman ayında vuku bulan oruç ibadetinin yerine kullanılır ve oruç tutamayan kişiler bunun karşılığında ihtiyaç sahiplerine oruç fidyesi bağışı yaparlar.

Sağlık durumu iyi olup keyfi olarak oruç tutmayan kişilerin oruç fidyesi vermesi doğru değildir. Oruç fidyesini ancak sağlık açısından oruca elverişli olmayan ve herhangi bir sebepten dolayı orucunu yaralayan kişiler verir. Kısacası oruç fidyesi, sağlık konusunda sorun yaşayan ve oruç tutamayan kişiler tarafından verilir.

ORUÇ FİDYESİ KİMLERE VERİLİR?

Oruç fidyesi belli başlı kişilere verilir. Herkese oruç fidyesi vermek doğru olmadığı gibi İslam'ın emrettiği kişilerin dışında yer alan kişilere de oruç fidyesi vermek doğru kabul edilmez. Sürekliliği olan bir hastalıktan dolayı orucunu tutamayan kişilerin vermesi zorunlu olan oruç fidyesi, gerçekten ihtiyaç sahiplerine verilir. Bu fidye çeşidi verilirken gizlilik ön planda tutulur ve kişinin onurunu kıracak bir şekilde verilmez.

Oruç fidyesi gerçekten ihtiyaç sahibi olan kişilere gizli bir şekilde verilir. Bu kişilere kesinlikle kalabalıklar içerisinde oruç fidyesi verilmez. Ayrıca aile bireylerinin yanında da verilmemesinde fayda vardır. Genel olarak oruç fidyesi gizli bir şekilde ihtiyaç sahibine verilmelidir.

Oruç fidyesi şu kişilere verilir;

Öğrencilere
Dul kadınlara
Yardıma muhtaç ihtiyaç sahiplerine
Yetim ve öksüzlere
Savaş mağdurlarına
Doğal afet mağdurlarına

Fidye Nasıl Hesaplanır?
Fidye / Oruç fidyesi her yıl Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklanmaktadır. Fidye bedeli fitre bedeli ile aynı olup, 2025 yılı için bir günlük fidye bedeli 180 ₺ olarak belirlenmiştir.

Fidye Kimlere Verilmez?
Fidye, dedeye, anneye, babaya, büyük anneye, toruna, hanıma, evlada ve Müslüman olmayanlara ve zekât verebilir durumdaki kişilere verilmez.

Fidye Hayır Kurumlarına Verilebilir Mi? Fidye Bağışı Caiz Midir?
Aldıkları zekât, fidye ve fitreleri bir fonda toplayıp bunu yalnızca Tevbe suresinin 60. Ayetinde belirtilen yerlere sarf ettikleri bilinen ve kendilerine her bakımdan güvenilen kimseler eliyle yönetilen dernek, vakıf, kurum ve yardımlaşma fonlarına fidye verilmesinde dinen bir sakınca yoktur.

Fidye Havale Yoluyla Ödenebilir Mi?
Fidye ya da oruç fidyesi elden verilebileceği gibi, vekâleten veya havale/eft yoluyla da verilebilmektedir.

Fidye Ne Zaman Verilir?
Fidye / oruç fidyesi, ramazan başlangıcında, ramazan içerisinde ya da sonunda da verilebilmektedir.

KUR’AN-I KERİM AYETİNDE ORUÇ FİDYESİ

Yüce Allah Kuran-ı Kerim ayetlerinde de oruç fidyesinden bahsederek, Müslüman bireyleri haberdar etmiştir. Bakara suresinde oruç ibadetinden ve orucu tutamayan kişilerin fidye ödemesinden bahsetmiştir. Böylelikle tüm Müslüman bireylerin bilgilenmesini ve bu konudan haberdar olmasını sağlamıştır.

Bakara suresinin 183 ve 184. ayetlerinde bu durumdan şu şekilde bahsediliyor: "Ey iman edenler. Sizden önce gelenlerinde üzerlerine yazıldığı gibi sizler sakınasınız diye sizlere sayılı günlerde oruç yazıldı. Eğer içinizden hasta, yolcu ya da başka sebepten dolayı oruç tutamayan varsa, tutamadığı gün kadar orucunu tutar. Orucu tutmakta zorluk çekenlerde bir yoksulun bir günlük yiyeceğini karşılayacak kadar fidye versin."

Yüce Allah bu ayetlerden sonra ise şunları aktarıyor: "Bir iyiliği mecbur olmadan yapanlar için bu yaptığı iş iyidir. Ancak orucu tutmanız sizler için daha iyidir." Allah bu ayetlerinde orucu tutmanın zorunluluğundan bahsediyor. Orucu tutamayan Müslümanlar içinde ihtiyaç sahibinin bir günlük yiyeceğini karşılamalarını, yani oruç fidyelerini vermeleri gerektiğini buyuruyor.