Asgari ücretli için kirada kalmak mümkün, ev sahibi olmak hayal oldu

TÜİK ve TCMB’nin sunduğu veriler ışığında kira ve konut fiyatları ile asgari ücret arasındaki ilişki masaya yatırıldığında, ortaya çarpıcı bir tablo çıkıyor: Son 14 yılda kira fiyatları artarken, asgari ücretle bu artış az çok dengelenebilmiş. Ancak aynı şey konut fiyatları için geçerli değil.

KİRA BEDELİ YÜKSELDİ, AMA ASGARİ ÜCRETLE ÖDENEBİLİRLİĞİ KORUNDU

TÜİK'in verilerine göre 2010 yılında gerçek kira bedeli 488 TL civarındayken, bu rakam 2015’te 669 TL’ye, 2020’de ise 1.122 TL’ye çıktı. 2022'den itibaren bu veri kamuoyuyla paylaşılmasa da, son bilgilere göre 2024 sonunda TÜİK enflasyon hesaplamalarında kirayı 8.170 TL olarak esas alıyor.

Bu artışa rağmen, asgari ücretin kira karşısındaki gücü 2010’da 1,56 iken (asgari ücret 1,5 kira ediyor), 2024'te bu oran 2,08’e çıkıyor. Yani asgari ücretle iki kira ödemek hâlâ mümkün.

EV FİYATLARINDAKİ PATLAMA

TCMB verilerine göre, 100 metrekare bir konutun ortalama fiyatı 2010’da 106 bin TL iken, bu rakam 2015’te 221 bin TL, 2020’de 397 bin TL ve 2024’te 3,6 milyon TL’ye ulaştı. Bu, son 14 yılda ev fiyatlarında neredeyse 34 katlık bir artış anlamına geliyor.

Kira ile kıyaslandığında, 2010’da bir evin fiyatı yaklaşık 218 kiraya denk geliyordu. 2024’te bu oran 441 kira seviyesine ulaştı. Yani kira ne kadar artarsa artsın, konut fiyatları ondan daha hızlı artıyor.

ASGARİ ÜCRETLİNİN EV SAHİBİ OLMA HAYALİ UZAKLAŞIYOR

Asgari ücretin konut fiyatlarına oranı da bu gidişatı net bir şekilde gösteriyor. 2010’da asgari ücret, bir evin yüzde 0,72’sine karşılık gelirken, bu oran 2024’te yüzde 0,47’ye kadar geriledi. Yani bir asgari ücretli, 2010’da yaklaşık 11 yılda ev sahibi olabilecekken, 2024’te bu süre 18 yıla çıkıyor — üstelik bu, hiçbir harcama yapmadan tüm maaşını biriktirdiği varsayımıyla hesaplanıyor.

Kiralar hızla artsa da asgari ücretle ödenebilir durumda kalabiliyor.
Konut fiyatlarındaki artış, asgari ücretin çok önüne geçmiş durumda.
Ev sahibi olmak artık çoğu asgari ücretli için uzak bir ihtimal.
Barınma, Türkiye'de giderek daha fazla sosyal eşitsizlik üreten bir mesele haline gelirken, asgari ücretle geçinen milyonlar için ev sahibi olmak artık sadece bir hayal gibi duruyor.