Alışveriş boykotunun ekonomiye etkisine uzmanlardan dikkat çeken yorum

Türkiye’de gündeme gelen bir günlük alışveriş boykotu, ekonomik sistem üzerindeki etkisi açısından tartışmalara yol açtı. Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre, ülkede banka kartlarıyla yapılan günlük harcama yaklaşık 52 milyar TL seviyesinde. Küresel ödeme şirketi World Pay Global ise harcamaların yüzde 27’sinin nakit yapıldığını belirtiyor. Bu da eklendiğinde, Türkiye’de günlük toplam alışveriş hacmi yaklaşık 65 milyar TL’yi buluyor.

Peki, bir gün boyunca alışveriş yapmamak gerçekten ekonomik bir sarsıntı yaratır mı? Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) yaklaşık yüzde 60’ı hanehalkı harcamalarından oluşuyor. Ancak ekonomistler, bir günlük boykotun piyasalar üzerinde kalıcı bir etkisi olmayacağını öngörüyor.

BOYKOT TL’NİN DEĞERİNİ ETKİLER Mİ?

Uzmanlara göre, bir gün boyunca alışveriş yapılmaması TL’nin değerinde ani bir değişime neden olmaz. Piyasada TL’nin daha az kullanılacağı düşünülse de bu durum, işletmelerin döviz kullanıp kullanmamasına bağlı olarak farklı sonuçlar doğurabilir. Kısa vadede işletmelerin nakit akışında aksaklıklar yaşanabilir ancak bu etki boykotun süresinden dolayı devamlılık barındıramayacağı için uzun vadeli bir ekonomik dalgalanma yaratması beklenmiyor.

Öte yandan, boykota katılan tüketiciler harcamalarını genellikle ertesi gün telafi ettiği için toplam tüketimde kayda değer bir düşüş yaşanmıyor. Bu da boykotun ekonomik etkisini sınırlı hale getiriyor.

SEMBOLİK BİR ANLAM TAŞIYOR

Ekonomistler, bu tür boykotların sektörel bazda küçük etkiler yaratabileceğini ancak ekonomik sistemi temelden değiştiremeyeceğini vurguluyor. Her boykota katılan bir kişi için ertesi gün veya aynı gün iki katı harcama yapan başka biri olabiliyor. Bu nedenle, boykotun ekonomik etkisinden çok, toplumsal farkındalık yaratma ve siyasi mesaj verme yönü daha güçlü hale geliyor.

GAZZE BOYKOTU DAHİ EKONOMİYİ ETKİLEMEDİ, BİR GÜNLÜK BOYKOTUN ETKİSİ ANCAK SİYASİ OLUR

Türkiye’de Gazze’ye yönelik destek amacıyla yapılan boykot kampanyaları kamuoyunda büyük yankı uyandırsa da ekonomik açıdan büyük bir değişim yaratmadı. Boykot edilen firmalar yeni şubeler açmaya devam ederken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yurtdışında yatırım teşvikleri sunabilmesi, yabancı yatırımcıların bu tür girişimlerden etkilenmediğini gösteriyor.

Muhalefet tarafından önceden duyurulan ve yalnızca bir gün sürecek olan alışveriş boykotunun ekonomik zarar vermesi beklenmezken, siyasi arenada kırılganlığı artırma ihtimali bulunuyor. Uzmanlar, kısa süreli bu tür protestoların ekonomik sonuçlarının sınırlı olacağını ancak siyasette daha büyük yankılar uyandırabileceğini belirtiyor.

PANDEMİDEN KALAN TÜKETİCİ ALIŞKANLIKLARI DEVAM EDİYOR

Türkiye’de pandemi döneminden bu yana tüketici alışkanlıklarında önemli değişimler yaşandı. Hükümetin uzun süredir "ihtiyacınız kadar alışveriş yapın" çağrıları ve buna yönelik politikaları, tüketicilerin harcama alışkanlıklarını zaten belirli bir seviyeye oturttu. Bu nedenle, bir günlük alışveriş boykotu, hali hazırda var olan tüketici davranışlarını radikal bir şekilde değiştirmeyecek. Eğer tüketici alışkanlıklarında uzun vadeli bir dönüşüm yaşanırsa, o zaman boykotların ekonomik etkilerinden söz etmek mümkün olabilir.

Diğer yandan boykotun beklenmedik bir kararla iki-üç gün veya daha uzun sürmesi, küçük işletmeler için zarar doğurabilir. Önceden duyurulmadan yapılan ve uzun vadeye yayılan boykotlar, TL’nin itibarı ve piyasalardaki güven açısından daha büyük etkilere yol açabilir. Ancak planlı ve yalnızca bir gün sürecek bir boykotun, ekonomik değil, daha çok siyasi bir anlam taşıyacağı değerlendiriliyor.

Ankaralılar, boykot çağrısına uydu!Ankara