Erkeklerin istihdama katılımı, kadınların iki katı

apora göre, Türkiye'de istihdamda cinsiyet açığı yüzde 34,6 seviyesinde bulunuyor. Yaklaşık 10 milyon kadın, ev işleri ve ailevi sorumluluklar nedeniyle çalışma hayatına katılamıyor. Raporda, kadın istihdamının önündeki engellerin kaldırılması, ev işlerinin kadınların üzerindeki yükünü hafifletecek sosyal politikaların uygulanması ve 8 Mart’ın kadınlar için ücretli izin günü ilan edilmesi gerektiği vurgulandı.

EMAR’ın raporuna göre, Türkiye'de kadın istihdamı yüzde 32,5 seviyesinde kalırken, erkek istihdamı yüzde 66,7 olarak ölçüldü. Aralık 2024 verilerine göre, istihdam edilen kadın sayısı 10 milyon 855 bin, erkek sayısı ise 21 milyon 803 bin olarak kaydedildi. Kadınların çalışma hayatındaki güvencesizliği dikkat çekici boyutta. 2021'de 5 milyon 776 bin kadın kayıtlı çalışırken, bu sayı 2024'te 7 milyon 334 bine yükseldi. Ancak kayıt dışı çalıştırılan kadın sayısında da artış yaşandı. 2024 yılı dördüncü çeyrek verilerine göre, tam zamanlı çalışan kadınların yüzde 24,4’ü kayıt dışı çalıştırılıyor.

Toplumsal cinsiyet rollerinin kadınlara yüklediği ev işleri, çocuk, yaşlı ve hasta bakımı gibi sorumluluklar, kadınların iş hayatına katılımını kısıtlayan başlıca nedenler arasında. Verilere göre, 6 milyon 657 bin kadın ev işleri nedeniyle çalışamadığını belirtirken, aynı gerekçeyle iş hayatına katılamayan erkek sayısı sadece 6 olarak kaydedildi. Ailevi ve kişisel nedenlerden dolayı çalışamayan kadın sayısı 3 milyon 442 bin iken, erkeklerde bu sayı 466 binde kaldı.

Türkiye'de kadın işsizlik oranı, Avrupa Birliği (AB) ortalamasının oldukça üzerinde seyrediyor. Eurostat’ın Kasım 2024 verilerine göre, AB ülkelerindeki kadın işsizlik oranı yüzde 6,1 iken, Türkiye’de bu oran yüzde 11,7 olarak hesaplandı. Türkiye, Avrupa’da en yüksek kadın işsizliği oranına sahip ülkeler arasında 4. sırada yer aldı.

Kadınların sendikalara katılımı da erkeklere kıyasla düşük seviyede. 2024 Temmuz ayı verilerine göre, Türkiye’de kadınların sendikalaşma oranı yüzde 11,4’te kalırken, erkeklerde bu oran yüzde 16,3 olarak belirlendi.

Raporda, kadınların çalışma hayatına daha fazla katılımını sağlamak ve toplumsal cinsiyet eşitliğini güçlendirmek için şu talepler sıralandı: Çocuk, yaşlı, engelli ve hasta bakımı kamusal hizmet olarak sunulmalı, kadınların üzerindeki bakım yükü azaltılmalıdır. 8 Mart, kadınlar için ücretli izin günü olarak kabul edilmelidir. Kadınların örgütlenme hakkı önündeki engeller kaldırılmalıdır. Türkiye, ILO’nun 190 sayılı Şiddet ve Taciz Sözleşmesi’ni onaylamalı ve etkin şekilde uygulamalıdır. İstanbul Sözleşmesi ve 6284 sayılı Yasa eksiksiz olarak uygulanmalıdır. Kadın cinayetlerinde "iyi hal" ve "tahrik indirimi" gibi uygulamalardan vazgeçilmelidir. Kadın istihdamını artırmak için önerilen esnek çalışma biçimleri yerine tam zamanlı ve güvenceli iş olanakları sağlanmalı, çalışma süreleri kısaltılmalıdır.