TÜSİAD ve TOGG
Cumhurbaşkanı Erdoğan dün akşam saatlerinde ‘TOGG’ ile ilgili bir açıklama yaptı. İlk günden beri eleştirildiğinde benim de "1-0'dan büyüktür" diyerek savunduğum bir proje idi TOGG. Ancak elbette yeterli değildi, daha fazlası yapılmalıydı.
Başlangıç için doğru bir yöntem mi diye de tartışılabilirdi ama neticede eksikleri ile de olsa yapılmış bir iş vardı ortada.
Dün akşam ise Erdoğan yine o eleştirenlere cevap verir nitelikte bir açıklama yapı ve “Ne üretim bandı var ne fabrikası” dedikleri TOGG, 52 binden fazlası şu an yollarda. İnşallah yaz aylarında sedan modeli de piyasaya sürülecek. TOGG dışında yabancı markaların yatırımları da devam ediyor. Türkiye’yi yüksek teknoloji yatırımlarının odağı haline getirmek için bundan sonra da kararlılıkla çalışacağız.”
Bu arada açıklamada Çinli bir başka elektrikli araba firmasının da Türkiye'de yatırım yapacağı ile ilgili bir bölüm de yer aldı. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan, TOGG’u üreten şirketin hissedarları ile ilgili herhangi bir açıklama yapmamayı tercih etti.
Ben de bir kez daha bu üretime omuz vererek ülke ekonomisine katkı sağlamış olan firmaların kim olduklarına bakayım da bir yanlış yapmayayım dedim. Aklıma gelen firmalar arsından daha yeni, Cumhurbaşkanı tarafından uyarılan TÜSİAD’ın üyeleri de vardı sanki.
O arada konu ile ilgili haberlere bir daha bakma gereği duydum ben de.
TOGG ortaklarından Anadolu Grubu, Vestel ve Turkcell'den KAP'a yapılan açıklamalarda TOGG'daki paylarının yüzde 23'e yükseldiği duyuruldu. TOGG'daki ortakların payı ilk etapta yüzde 19'du. TOBB'un şirketteki payı da yüzde 5 olarak açıklanmıştı. KAP'a yapılan açıklamalar şöyle:
"28 Haziran 2018 tarihli açıklamamızda belirtildiği üzere, Şirketimiz Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'ne ("TOGG") %19,0 oranında ortak olmuştu. TOGG'un 31 Mayıs 2021 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında alınan karar ve TOGG esas sözleşmesi hükümleri çerçevesinde; Şirketimiz, TOGG'un 150.000.000 TL ödenmiş sermayesinin 846.774.000 TL artırılarak 996.774.000 TL'ye çıkarılmasına ilişkin yapılan sermaye artırımına iştirak etmiştir. Kök Ulaşım Taşımacılık AŞ ("KÖK") faaliyet alanlarını daraltma kararı çerçevesinde söz konusu sermaye artırımına katılmama kararı almış olup, mevcut diğer ortakların bugüne kadar yapmış oldukları sermaye avansı ödemelerinden karşılanan bu artırım sonrasında TOGG'daki ortaklık payımız %19,0'dan %22,8'e yükselmiştir.”
Burada bahsi geçen KÖK Ulaşım ve Taşımacılık şirketi, İnan Kıraç’ın. Yani kuruluşta var, sonrasında pek olmamış.
Son durum haberlere göre şöyle: "Anadolu grubu yüzde 23, BMC yüzde 23, Zorlu Holding yüzde 23 ve TOBB yüzde 8!"
Anadolu Grup Sahibi Tuncay Özilhan'ın zaten kim olduğunu herkes biliyor. Kendisi ve holdingi TÜSİAD üyesi, 2018'de Yüksek İstişare Heyeti'nde de başkandı. 2024'te de İzzet Özilhan TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi olarak kayıtlarda görünüyor.
Zorlu Holding Başkanı Ahmet Nazif Zorlu da TÜSİAD üyesi. Geriye bir TOBB kalıyor, bir de MÜSİAD üyesi olan BMC’nin ortağı olan Fuat Tosyalı. BMC’nin yüzde 49,9’u da zaten Katar Silahlı Kuvvetlerine ait görünüyor.
Bu durumda aslında TOGG ile TÜSİAD arasında da ciddi bir bağlantı var. Her ne kadar yine bugün bazı basın yayın organlarında "TÜSİAD tarafından deprem bölgesinde bir tane bile konut yapmadıkları" yönünde haberler gördümse de henüz o konuda kendilerinden bir açıklama gelmedi. Yapıp yapmadıklarını bilmiyorum ama TÜSİAD'ı savunmak gibi bir durumda kalmayı hiç istemem. Pek sanmıyorum ama belki de yapmışlardır ama "hayrın gizlisi makbuldür" düşüncesi ile açıklamamışlardır kim bilir.
Ama TOGG'la ilgili veriler açık kaynaklarda var. Her şekilde ben çakılan her çivi için emeği geçen herkese teşekkür edeyim de sonrasını okuyucu değerlendirsin.