Ekmeğe katık, ustaya kütük (ceviz)

Anadolu İnsanımız cevizi 3000 yıldan beri tanımakta, yetiştirmekte ve faydalarından istifade etmektedir. Ceviz ağacı yaklaşık 150 yıl kadar yaşayabilir. Ağaçların meyvelerinden ilk 60 yıl yararlanılır. Daha sonrada kereste olarak kullanılır. Atalarımız cevizin bu özelliğini ne güzel ifade etmişler, “ekmeğe katık, ustaya kütük” Cevizin deniz kenarından başlayıp, 1730 metre rakımlı Munzur Dağlarına kadar olan yükseltilerde yetiştirilebilen çeşitleri bulunmaktadır. Cevizin bu özelliğinden dolayı “ceviz ağacı her yerde yetişir” gibi yanış bir anlayış bulunmaktadır. Kurulacak her bir ceviz bahçesi “ceviz üretim fabrikası” demektir. Onun içindir ki; kurulacak her bahçenin tesis aşamasındaki kurgulanan mantık zincirinin sanayicinin fabrika kurarken göstermiş olduğu titizliğine eş değer olması gerekmektedir. Bu yüzden bir bölgede ceviz yetiştiriciliğine karar vermeden önce, eğer o bölgede Araştırma Enstitülerinin, Üniversitelerin, özel sektör kuruluşlarının yapılmış oldukları araştırma sonuçları varsa dikkate alınmalıdır. Toprak yapısı ve derinliği, yükseklik ve bakı, tuzluluk, toprağın pH durumu, taban suyu seviyesi, ilkbahar ve sonbahar erken donları, gibi hususlar uzman kişiler tarafından değerlendirilmelidir. Kurulacak bahçe ceviz için uygun çıkarsa, hangi çeşit veya tiplerin dikileceğine karar verilmelidir. Örneğin karasal iklime sahip bölgelerde geç çiçeklenen çeşitler tercih edilmelidir. Çeşit seçiminde ince kabuklu, iç oranı yüksek, hastalık ve zararlılara dayanıklı veya töleranslı, iri taneli, yan dal verimi yüksek ve beyaz iç rengine sahip çeşitler tercih edilmelidir. Ceviz için ideal bahçe kurma yeri kısmen meyilli, derin toprak yapısına sahip, toprağı çok kuvvetli olmayan yamaç arazilerdir. Meyve türleri içinde ilkbahar geç donlarından en fazla ceviz zarar görmektedir. Bu yüzden çeşit ve yer seçiminde mutlaka bilimsel ve tecrü- beye dayalı bilgiler kullanılmalıdır. Uygun yer seçimi üreticiyi don zararından korur. Aynı zamanda bu zarardan kurtulmak için uzun yıllar yapacağı masraflardan da kurtulmasını sağlar. Hasat zamanı yaklaşıyor. Üreticilerimizin ürünleri bol ve bereketli olsun. Hasat yaparken çoğu üreticilerimiz sırıkla ağaç dallarına vurarak cevizleri düşürmektedir. Ağaçlara sırık ile vurulduğu zaman sürgün uçlarını zarar görmekte ve kırılmaktadır. Sürgün uçları çok önemlidir. Çünkü gelecek yılın meyveleri bu sürgün uçlarından oluşmaktadır. Bu yüzden kesinlikle sırık kullanılmamalı dallar silkeleme ile hasat edilmelidir. Piyasada pratik ve ekonomik silkeleme makineleri bulunmaktadır. Serin ve nemli bölgeler için, iç renginin açık sarı olduğu, yeşil dış kabuğun 1/3 ünün çatladığı dönem hasat için ideal dönemdir. Sıcak bölgelerde ise ceviz içi, yeşil kabuktan 3 hafta önce olgunlaşmaktadır. Bu yüzden yeşil kabu- ğun çatlaması beklenmeden iç rengi açık sarı olduğunda hasat yapılmalıdır. Hasatta geç kalındığı zaman ceviz içinde kararma meydana gelmektedir. Gelecek yazımda, bilimsel araştırma sonuçlarına göre cevizin insan sağlığı açısından faydaları hakkındaki bilgileri siz değerli okuyucularımla paylaşmak istiyorum.