Ahlak nedir?

Ahlak ölçütü bir standarta bağlıdır ve bu standartlar vicdan muhasebesi yaptırarak bireyin uyması gereken davranış ve kurallarını öğütleyen kurallar dizilimidir. Ahlakın başlıca öğeleri bulunmaktadır. Bunlara haberimizin detayında yer vereceğiz.

AHLAKIN BAŞLICA ÖĞELERİ

Değerler: Sahip olunan adalet, dürüstlük sorumluluk saygı gibi kavramları içeren ahlakın yönergesi olan etik değerlerdir.

İyi ve kötü: kişinin toplumdaki davranışını bildirip, nasıl davranması gerektiğini tanımlar.

Bireysel ve toplumsal normlar: Bireysel davranışların başlangıcı olan ama toplumu da kapsayan sorumlulukları ifade eder. İnsanların birbirlerine olan davranışları ve kural boyutu onların sorumluluk ahlakını da şekillendirir.

Toplumsal normlar: toplumsal normların oluşturduğu normlarla ahlak şekillenir. Toplumda ne iyi ne kötü ne doğru ne yanlış konusunda ortak bir kabul vardır.

Ahlak hayata hangi alandan baktığınıza göre de şekillenir ve farklı ( felsefe , din, kültür ) alanlardan etkilenir.

Ahlak toplumun düzeni birliği varlığı huzuru için bireylerin kendi sorumluluklarını bilerek toplumla uyum içinde hareket etmesini sağlayan bir temel üzerine kuruludur.

TOPLUMDA KABUL GÖRMEK AHLAK KURALINA MI BAĞLI?

Ahlaki davranış toplumda önemsenmesi gereken konuların başında gelir. Düzgün davranış sergileyen insanlar toplumda etik değerlere uygun insanlar olarak görülür. Uygunsuz çirkin kaba davranışları olan insanlara ise ahlaksız gözüyle bakılabilmektedir. İnsanlar bunu bireyin yaptığı davranışa sözlü olarak ahlaksız seni dediğinde de görebiliyoruz. Bu tarz insanlara toplumda saygı duyulmaz, onların seviyesine inilmez, onlarla iletişim kurmak istemezler. Ahlaklı olan bireye saygı duyulduğunda da birey bunu kendinde fark eder ve bu onu iyi ve özgüvenli hissettirir. Demek ki doğru olanı yapıyorum demesi onun için motivedir.

Ahlaka uygun bir hayatta yaşamayan insanlar toplumda barınmakta güçlük çekerler. Ahlak denilince günümüzde dini bir konu olduğu yönünde bağdaştırmalar önümüze çıkmaktadır. Herkes ahlaki bir kurala öğütlenir ve ona bağlı yaşamak için çabalar. Ahlak anlayışın başlangıcını oluşturan iyi kavramını doğru anlamak bu konunun gerekçesidir.

Bu hususta öne çıkansa vicdan olmaktadır. Vicdan; yaşamdaki karar alma mekanizmamızdır ve büyük etkiye sahiptir.

AHLAK TOPLUMSAL DEĞİŞKENLİK GÖSTERİR

Ahlak batı toplumlarında bireyselliği önemserken doğu toplumlarında bu kavram aile ve toplumsal değerler olarak öne çıkmaktadır.

Bu bağlamda devam ettiğimizde küreselleşen dünyada ahlakın boyutları da değişkenlik göstermeye devam etmektedir. Teknoloji etik ve çevresel etik gibi konular yeni tartışmaları da beraberinde getirmektedir. Teknolojik etikte yapay zeka ve mühendislik gibi alanlarda ahlak boyutuna bakıldığı gibi çevresel etikte de insan - doğa ilişkisi çevreyi koruma ahlaki meseleler olarak ele alınmaktadır.

Adab-ı Muaşeretle benzerlik gösteren ahlak, şefkat ve nezaket sehibi olmayı, toplumda sıra beklerken sabırla beklemeyi, çevreyi temiz tutmayı, ibadet alanlarında kötü davranış sergilememeyi anlatır.

Dini boyutta ahlaki ifadeler bulunmaktadır. Bunlar;

AHLAKA ÖRNEK DURUMLAR

Allah’a inanmak

Anne babaya saygılı olmak

Yetim malı yememek

Söz verdiğinde sözünü tutmak

İsraf etmemek

İnsanlara yardım etmek

Komşuyla güzel geçinmek

ÖNEMLİ ŞAHSİYETLER GÜZEL AHLAKIN ÖRNEĞİDİR

Peygamberimiz (s.a.v) başta olmak üzere Kur’an’da adı geçen Ashâb- Kehf, Ensar- Muhacir, Âl-i İmran, Lokman (as) ve Hz. Meryem gibi şahsiyetlerin hayatlarındaki davranışlar güzel ahlaka en güzel öğütlerdendir ve örnektir.