Ankara'daki Kadın Emeği Pazarı'nda el emeği göz nuru ürünler artan maliyetlere yenik düşüyor
Ankara Çankaya'daki Kadın Emeği Pazarı, genellikle emekli kadınların ürettikleri el emeği ürünlerle dolup taşıyor. Deniz kenarından toplanan ahşaplardan boncuklara, keçe işlerinden tığ işi çantalara kadar pek çok ürün, kadınların maharetli ellerinden çıkıyor. Ancak üretim sürecindeki emek ve kullanılan malzemelerin artan maliyeti, kadınların satışlarında zorluklara yol açıyor.
Kadın Emeği Pazarı’nda el emeği göz nuru ürünler sergileniyor. Pazara katılan emekçi kadınlar, deniz kenarından topladıkları ahşaplardan, keçelerden, boncuklardan ve çeşitli malzemelerden tasarladıkları özgün ürünleriyle dikkat çekiyor. Ancak, bu ürünlerin arkasında yalnızca yaratıcı fikirler değil, aynı zamanda büyük bir emek ve özveri yatıyor. Artan maliyetler ve değişen piyasa koşulları, kadın üreticilerin satışlarını zorlasa da dayanışma ruhu bu pazarda kendini hissettiriyor.
El işlerini tanıtan üretici kadınlardan biri, yaptığı çalışmaları anlatırken, tasarımlarının her birinin nasıl ortaya çıktığını detaylıca paylaştı:
“Deniz kenarından topladığımız ahşap parçalarını kumaş ve boncuklarla süslüyoruz. Bunlar kapı ve duvar süsleri olarak kullanılıyor. Kumaşları tırtırlı makaslarla kesip farklı şekiller veriyoruz. Boncuklarla tasarladığımız süslemeler de tamamen el emeği. Bu tarz ürünlere muska veya nazar boncuğu diyoruz. Keçeden yaptığımız ürünler de var. Tasarımlarımız tamamen el işçiliğine dayanıyor ve kişinin zevkine göre şekilleniyor.”
EMEKLİLİKTE YENİ BİR HAYAT
Kadınlar, emeklilik sonrası üretime yönelerek hem boş vakitlerini değerlendirdiklerini hem de yaratıcılıklarını ortaya koyduklarını belirtti. "Hanım dilendi bey beğendi" adı verilen örgü cinsiyle yapılan ürünlerin hikâyesini paylaşan kadın, bu eski geleneği modern ürünlere dönüştürdüklerini ifade etti:
“Eskiden bu örgü tekniğiyle battaniyeler yapılırdı. Şimdi ise kutular, sepetler, hatta dekoratif amaçlı ürünler yapıyoruz. Örneğin, domino ipi ve kumaşlarla ördüğümüz sepetleri astarlayıp kapaklı hale getiriyoruz. Her bir ürün tamamen el işçiliğiyle, özenle hazırlanıyor.”
Ürünlerin çeşitliliği, kadınların yaratıcı gücünü gözler önüne seriyor. Fermuarlardan yapılan çantalar, Hayat Ağacı motifli tasarımlar, etamin işlemeli küçük çocuk çantaları ve patchwork tekniğiyle üretilen cüzdanlar, pazarın en çok ilgi çeken ürünleri arasında yer alıyor. Üretici kadınlardan biri, “Tığ işi, keçe süslemeler, düğmelerle yapılan tasarımlar... Hepsi büyük bir özenle hazırlanıyor. Bu ürünlerin tamamını evde yapıyoruz. Kimisi dikiş makinesiyle tamamlanıyor, kimisi tamamen elde şekilleniyor. Emek vererek, severek üretiyoruz.” diye konuştu.
ZORLUKLARA RAĞMEN DEVAM EDEN MÜCADELE
Kadın üreticiler, artan malzeme fiyatları nedeniyle zaman zaman zorluk yaşadıklarını ifade ediyor. Bir üretici, boncuk fiyatlarının dahi hızla yükseldiğini dile getirerek, bu durumu şöyle açıkladı:
“Bir boncuğun tanesi artık 15 lira oldu. Üretim maliyetleri sürekli artıyor ama biz emek verdiğimiz işler satılsın, insanlar alabilsin diye fiyatlarımızı düşük tutuyoruz. Ürünlerimizi genellikle 30-40 liraya satıyoruz, ama bu fiyatlar yaptığımız emeği karşılamıyor. Yine de yılmıyoruz, çalışmaya devam ediyoruz.”
Kadınların dayanışma hikâyeleri ise umut veriyor. Üreticilerden biri, bir müşterisinin kadın emeğine destek olmak için ürünlere belirttiği fiyatın üstünde ödeme yaptığını anlattı:
“Bir gün bir beyefendi alışveriş yaptı. Kadın emeğini desteklemek istediğini söyleyerek 30 lira dediğimiz ürüne 50 lira ödedi. Bu tür destekler bizim için çok kıymetli. Hem manevi olarak motivasyon sağlıyor hem de emeğimizin değer gördüğünü hissettiriyor.”